Pobjeda, 26. novembar 2020.godine

Lista deficitarnih kadrova je dugačka, a među njima se izdvajaju sistem inženjeri, administratori i integratori, database inženjeri, program i projekt menadžeri, programeri, dizajneri, BigData analitičari, programeri vještačke inteligencije i virtuelne realnosti, inžinjeri kvaliteta i brige o korisnicima i drugi

PODGORICA – Korona virus je protutnjao svijetom, promijenio navike i slobodu kretanja, ali i potpuno promijenio tržište rada. Naime, dok većina preduzeća pa i određenih profesija trpi velike gubitke, jer su onemogućeni u obavljanju svojih djelatnosti, neka druga zanimanja postaju dodatno tražena. Situacija sa pandemijom novog virusa kovid-19 dodatno je ukazala na neophodnost digitalizacije ne samo crnogorskog obrazovnog sistema, već i cjelokupnog poslovnog i društvenog života i rada. Čini se da mogu opstati samo oni koji brzo prihvate inovaciju u ovom smjeru.

Budući da je digitalizacija poslovanja u ekspanziji, a samim tim i broj korisnika digitalne tehnologije, očekivanja su da će posjedovanje digitalnih znanja i vještina, odnosno digitalnih kompetencija, biti sve veća, ako ne i dominantna potreba na tržištu rada.

U bliskoj budućnosti, prema brojnim istraživanjima i mišljenju experata, na tržištu rada će najtraženiji biti stručnjaci iz oblasti IT, dok će pravnike i ekonomiste potisnuti ljudi sa srednjim obrazovanjem bravari i vodoinstalateri.

DODATNA ZNANJA

Deficitarnim zanimanjem može se smatrati ono zanimanje za koje je tražnja veća od ponude, u određenom periodu i na konkretnom području. Poslodavci su i ranijih godina, pored osnovnogzanimanja, sve više tražili i dodatna znanja i vještine, kako što su znanje stanih jezika, računara, položen stručni ispit i posjedovanje određenih licenci (računovođe, arhitekte, programeri, inženjeri…), tako da se često dešavalo da za pojedina zanimanja istovremeno postoji i deficit (za lica bez dodatnih znanja i vještina) i suficit (za lica sa dodatnim znanjima i vještinama). Analiza deficitarnosti zanimanja je kompleksna, mora se razmatrati sa više aspekata: sa makro, regionalnog i mikro nivoa, a zatim i sa aspekta jaza između znanja i vještina koje nezaposleni posjeduju i znanja i vještina koje traže poslodavci. Lista deficitarnih kadrova je velika, a među njima se izdvajaju sistem inženjeri, administratori i integratori, database inženjeri, program i projekt menadžeri, programeri, dizajneri, BigData analitičari, programeri vještačke inteligencije i virtuelne realnosti, inžinjeri kvaliteta i brige o korisnicima i drugi. Istraživanje Privredne komore Crne Gore o deficitarnim zanimanjima ICT profila je pokazalo da su anketirani rukovodioci kompanija koje posluju u ICT sektoru djelimično zadovoljni vještinama i kompetencijama svojih zaposlenih (56,8 odsto). Potpuno je zadovoljno 40,5 odsto anketiranih, a nezadovoljno tek 2,7 odsto rukovodioca.

-Potrebu za zapošljavanjem novih kadrova iskazalo je 86,5 odsto poslodavaca. Većina ICT kompanija imaju poteškoća da nađu odgovarajući stručni kadar na crnogorskom tržištu rada navedeno je u saopštenju PKCG o predstavljanju istraživanja o deficitarnim ICT zanimanjima.

NESKLAD

Kako pokazuje istraživanje na evidenciji nezaposlenih najviše je lica sa srednjoškolskim zanimanjima (III i IV stepen stručne spreme) 21.252 ili 45,85 odsto, zatim lica sa prvim i drugim stepenom stručne spreme -15.480 ili 33,40 odsto. Po zanimanjima, najviše je maturanata gimnazije -1.254, prodavača (III stepen stručne spreme) -1.098, ekonomskih tehničara -1.036, trgovačkih tehničara 669, kuvara jednostavnih jela 661, (kelnera III stepen stručne spreme) 615.

Nesklad na tržištu radanameće potrebu realizacije niza programa u cilju usklađivanja tih odnosa, odnosno, prilagođavanje ponude tražnji radne snage. U tom smislu, posebno treba istaći važnost programa obrazovanja i osposobljavanja (dokvalifikacija, prekvalifikacija, ili specijalizacija), koji se realizuju saglasno aktuelnim odnosima između ponude i tražnje, potrebama zahtjevima poslodavaca ili pokazanom interesovanju nezaposlenih lica. To dodatno potencira i okolnost što poslodavci sve više, uz osnovno zanimanje, stečeno redovnim obrazovanjem, traže dodatna znanja i vještine. Promjene u sistemu formalnog obrazovanja ostvarene u funkciji njegovog prilagođavanja novoj privredno-ekonomskoj strukturi nijesu dovoljne da se brzo i kvalitetno odgovori na novonastale zahtjeve za radnom snagom, jer se veliki sistem formalnog obrazovanja, sporije mijenja i prilagođava promjenama na tržištu radakoje su dinamičnije. Stoga, uspostavljanjem sistema neformalnog obrazovanja, kao dopune i korektiva formalnom obrazovanju, na duži rok, može se efikasnije odgovoriti zahtjevima tržišta.

 Originalni članak možete preuzeti ovdje